සියලු සතුන් ලොව සුවපත් වෙත්වා!

ශ‍්‍රද්ධාවෙන් පටන්ගනිමු

සදහම් ලිපිය
Sharddhawen Patanganimu - Dhamma Article image
Ven. Nawalapitiye Ariyawansha Thero
පූජ්‍ය නාවලපිටියේ අරියවංශ හිමි
damsayura.lk

අප කවුරුත් ප‍්‍රමාදී බව අත්හැරලා, අප‍්‍රමාදී බවට එන්ට උත්සාහ කරන්ට ඕන. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට හේතු නොවන විදියට පවත්වන සිතුවිලි, වචන, කායික ක‍්‍රියා ඒ සියල්ලක් ම ප‍්‍රමාදයට හේතු වෙනවා. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට උපකාර වන විදියට හිතනවා නම්, කතා කරනවා නම්, කයෙන් හැසිරෙනවා නම් ඒවා අප‍්‍රමාදී බවට හේතු වෙනවා. ඒ නිසා ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්ත ඇති කරගන්න. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්තෙන් යුක්තව වාසය කරදදී යමක් සිතුවා නම් එය ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට උපකාර වෙනවා. ආර්ය සත්‍ය අවබෝධයට කැමැත්තක් ඇතිව කතා කරනවා නම්, කායික හැසිරීම් පවත්වනවා නම් ඒ ක‍්‍රියාව, ඒ කතාව ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට හේතු වෙනවා.

ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්තක් නැත්නම් කරන කියන දේවල් වලින් සිතේ සංසිඳීම උපදවන්ට බෑ. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්තක් තියෙනවා නම්, ඒ සඳහා උනන්දුවෙන් ඉන්නවා නම්, කාලය අපිට ප‍්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැ. පිරිසක් එක්ක ඉන්නවා කියන දේ අපට ලොකු ගැටලුවක් වෙන්නේ නෑ. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්තෙන් ඉන්න කෙනාට හැම වෙලාවකදී ම ඒ සඳහා උපකාර තියෙනවා.

ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමති කෙනා, ‘මේ තමයි දුක’ කියලා දුක අවබෝධ කරගන්ට මහන්සි වෙන්ට ඕන. දුකේ හටගැනීම තේරුම් ගැනීමටත් එයා මහන්සි වෙන්ට ඕන. දුකේ නැතිවීම තේරුම් ගන්ටත් ඕන. දුක නැතිවන විදියත් එයා තේරුම් ගන්ට උත්සාහ කරන්ට ඕන. යම් කලකදී දුක කියන්නේ ආර්ය සත්‍යයක් කියලා තේරෙන කලක් එනවා. දුක කියන්නේ ආර්ය සත්‍යයක් කියලා තේරෙන්ට නම්, මේ තමයි දුක කියලා නිතර තේරුම් ගන්ට ඕන. දුක තේරුම් නොගෙන, දුක ආර්ය සත්‍යයක් කියලා තේරුම් ගන්ට බැරිවෙනවා.

දුක තේරුම් ගැනීම පිණිස සිහිනුවණ උපදවාගෙන ඉන්නකොට, අප තුලම ඒ දුක හටගන්නවා තේරෙන කලක් එනවා. එය තමයි ධර්මය ජීවිතේට ගලපලා බලනවා කියන්නේ. ඒ විදියට ධර්මය ජීවිතයට ගලපලා බලද්දී ඒ දුක ආර්ය සත්‍යයක් කියලා තේරුම් ගන්න පුළුවන් කලක් එනවා. මේ ලෝකයේ සියළු දෙනාට පොදු සනාතනික ධර්මයක් කියලා තේරෙන කලක් එනවා. බොහෝ අයට දුක හටගනිද්දී ඒ දුකෙන් අඬනවා, වැළපෙනවා. අවබෝධ කරගන්ට උත්සාහ කරන්නේ නෑ.

බලන්න අව්වෙන් පිච්චෙනකොට දුකක් තියෙනවා නේද? රස්නේ කාලෙට දුක තියෙනවා නේද? ඒකෙන් පීඩාවක් තියෙනවා. ඒක දුකට අයිතියි ද නැද්ද? දුකට අයිතියි. මේ තමයි දුක කියලා සිහි කරනවා ද? සිහි වෙනවා ද? සිහි වෙන්නේ නෑ. ‘හරිම පීඩයි’ කියලා හිතෙනවා. එපමණයි. මැසි මදුරුවෝ කනවා. මේක දුකට අයිතියි කියලා තේරෙනවාද? බඩගින්න, පිපාසය දුකට අයිතියි කියලා හිතෙනවාද? ලෙඩ දුක් හැදෙද්දී දුකට අයිතියි කියලා හිතෙනවාද? භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙන්වා දෙනවා, ඉපදීම, ලෙඩවීම, වයසට යාම, මරණයට පත්වීම, ප‍්‍රියයන්ගෙන් වෙන්වීම, අප‍්‍රිය අමනාප දේ සමඟ එක්වීම, කැමති දෙය නොලැබීම ආදිය දුකට අයිති ධර්මයන් විදියට. අපි මේ දුකට අයිති ධර්මයන් තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුයි.

දුක අවබෝධ කරගැනීම පිණිස සිහිනුවණ උපදවාගෙන හිටියොත් යම් කලක දී තමා තුල මේ දුකට අයිති ධර්මයන් හටගන්නවා තේරේවි. එතකොට එයාට සිහිකරන්ට පුළුවන් ‘මේ තමයි දුක’ කියලා. ඔහුට ‘මේ දුක මට විතරක් අයිති දෙයක් නෙවෙයි. අන් අයටත් අයිති දෙයක්’ කියලා හිතන්ට, සිහිකරන්ට පුළුවන් කලක් එනවා. ‘ඉපදෙන සියළු දෙනාට මේක දුකක් මයි’ කියලා හිතන්ට පුළුවන් කලක් එනවා. යම් කලකදී ‘මේක දුක නෙවෙයි කියලා කරුණු සහිතව කාටවත් කියන්ට බෑ. මේක සදාකාලික සත්‍යයක්’ කියලා වැටහෙනවා.

එහෙම අවබෝධ කරගන්ට නම් ආර්ය සත්‍යයට යොමුවූ සිතින්, සිහිනුවණින් තමා දෙස බලමින් ඉන්ට ඕන. එතකොට දුක හටගනිද්දී තේරෙනවා මේ තමයි දුක කියලා. සිහිනුවණ නැත්නම්, දුක අවබෝධ කරන්ට කල්පනාවක් නැත්නම්, ආර්ය සත්‍යය ගැන වැටහීමක් නැත්නම්, දුක හට ගනිද්දී එයා කඩන් වැටෙනවා. ‘මේ තමයි දුක’ කියලා අවබෝධ කරගන්ට සිහිනුවණ උපදවාගෙන වාසය කරද්දී, අප තුල දුක හටගන්න කොට තේරෙනවා ‘මේ තමයි දුක කියලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කළ දේ’ කියලා. ඒ විදියට තේරුම් ගන්න කෙනා තුල හටගන්න කුසලය කුමක්ද? ශ‍්‍රද්ධාව හටගන්නවා. ශ‍්‍රද්ධාව හටගත්ත කෙනා තුල කුමක්ද හටගන්නේ? පවට ලැජ්ජාව, පවට භය උපදිනවා.

ඇයි එයා දන්නවා දුක. දුක දන්න කෙනා, දුකේ හට ගැනීම දන්නවා. එයා දන්නවා දුකේ හටගැනීම, පාපී ක්‍රියා උපදවන්නා වූ කෙළෙස් නිසයි හටගන්නේ. එයා පාපී ක්‍රියා ඇතිකරන රාගයට, ද්වේශයට, මෝහයට ලැජ්ජයි, භයයි. දුෂ්චරිතයට ලැජ්ජයි, භයයි. ශ‍්‍රද්ධාව තියෙන කෙනා තුල උපදින ධර්මයක් ඒක. දුක තේරුම් ගන්ට උත්සාහ නොකොට බණ භාවනා කරන්ට උත්සාහ කළාට සාර්ථක වෙන්නේ නෑ. ඉපදුන කුසලය සම්පූර්ණ කරගන්ටයි භාවනාව තියෙන්නේ. ධර්ම ශ‍්‍රවණය, යෝනිසෝමනසිකාරය තුල තමයි කුසල් ඉපදෙන්නේ. යෝනිසෝමනසිකාරය කියලා කියන්නේ ධර්මයේ තියෙන ආකාරයෙන් ම කල්පනා කිරීමයි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ ධර්මය ම කියාදෙන කළ්‍යාණ මිත‍්‍රයා කියන ආකාරයට කල්පනා කිරීමයි. එයා තුල කුසල් උපදිනවා.

ඒ උපන් කුසල් පවත්වන්ටත්, නොනැසී තියාගන්ටත්, පරිපූර්ණ කරගන්ටත් තමයි භාවනාව තියෙන්නේ. ශ‍්‍රද්ධාව ඉපදුන කෙනාට ඒ ශ‍්‍රද්ධාව දියුණු කරගන්ටයි භාවනාව තියෙන්නේ. ඉපදුන ශ‍්‍රද්ධාවයි භාවනාවෙන් වඩන්නේ. ඒ නිසා භාවනා කරන අය, ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට සිහිනුවණ උපදවාගෙන වාසය කළ යුතුයි. එතකොටයි භාවනාව සාර්ථක වෙන්නේ. දුක ගැන වැටහිමක් නැති කෙනාට, භාවනා කිරීම පවා දුක් පීඩාවක් බවට පත්වෙනවා. ඔහු තුල ස්වයංව කැමැත්තක් හටගන්නේ නෑ භාවනා කරන්න.

දුක ගැන වැටහීමක් තියෙන කෙනා තුල ශ‍්‍රද්ධාව ඉපදෙනවා. ශ‍්‍රද්ධාව ඉපදුන කෙනා තුල ඒ දුකෙන් නිදහස් වීමට කැමැත්ත ඉපදෙනවා. එතකොට තමන්ගේ ජීවිතේට නැඹුරු වූ සිතෙන් ඉන්නේ. ඔහුට බඩගින්න පිපාසය වේවා, ලෙඩ දුක් වේවා, මේවා ඔක්කොම දුකට අයිති ධර්මයන් කියලා තේරෙන කලක් එනවා.

එහෙම නැත්නම් බඩගින්නක් ආවම කළබල වෙනවා. උණක් හෙම්බිරිස්සාවක් හැදුනත් කළබල වෙනවා. එතකොට සිහිනුවණට මොකද වෙන්නේ? ඉපදුන සිහිනුවණක් තිබුණා නම් ඒකත් නැතිවෙනවා. ආර්ය සත්‍යය ගැන වැටහීමකින් ඉන්න කෙනාට වැස්සත්, පෑව්වත් එයාට දුක්ඛාර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. මැසි මදුරුවෝ කෑවත් දුක්ඛාර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. ලෙඩ වුණත් දුක්ඛාර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. නින්දා අපහාස එනකොටත් දුක්ඛාර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. මේ වගේ නානාප‍්‍රකාර කායික දුක්, මානසික දුක් එද්දී ඒවා දුකට අයිති ධර්මයන් කියලා තේරුම් ගන්ට පුළුවන්.

දුක්ඛාර්ය සත්‍යයෙන් තොර දුකක් අප තුල හටගන්නේ නෑ. ‘යම් දුකක් හටගන්නවා නම් ඒ සියල්ල, දුක්ඛාර්ය සත්‍යයට අයිති දෙයක් කියලා තේරෙන කලක් එනවා. ඒ විදියේ වැටහීමක් එන්ට නම්, ආර්ය සත්‍යය අවබෝධය පිණිස සිහිනුවණ උපදවාගෙන ඉන්ට ඕන නේද? ආර්ය සත්‍යය අවබෝධය පිණිස සිහිනුවණ උපදවාගෙන වාසය කරන්ට නම්, ඒ කෙරෙහි කැමැත්තකින් වාසය කරන්ට නම්, අපට ආර්ය සත්‍යය ගැන දැනුමක් ඕන නේද? එහෙනම් ධර්ම දේශනා ශ්‍රවණය කරමින් ආර්ය සත්‍යය ඉගෙන ගන්න. ඉගෙන ගෙන තමන් තුල ඒ ආර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්ට උත්සහ කරන්න.

ඒ විදියේ සිහිනුවණකින් වාසය කරන කෙනාට ‘මේ තමයි දුක කියන ආර්ය සත්‍යය’ කියලා තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. එදාට ඔහු සංසුන් සිතකින් වාසය කරනවා. එසේ සංසුන් සිතින් වාසය කරද්දී එයා නීවරණ පෝෂණය කරනවාද? නෑ. ඒ විදියට කලක් වාසය කරද්දී එයාට බණ භාවනා කරමින් නීවරණ බැහැර කරගන්ට පුළුවන්. නීවරණ බැහැර වෙන විදියට භාවනා කරන්න පුළුවන් නම් භාවනාව එයාට පීඩාවක්ද? සුවපහසුව උපදින දෙයක්ද? සුවපහසුව උපදින එකක්.

ඒ විදියේ සිහිකල්පනාවක් නැතිව, කන බොන දේ ගැන හිත හිත, තේ බොන එක ගැන හිත හිත, දැකපු දේ ගැන කතා කර කර, ගේ දොර ගැන කතා කර කර ඉන්න කෙනෙක් තුල දුකක් හටගනිද්දී භය වෙනවා, තැති ගන්නවා, ‘මේ මොකද මේ ලෙඩ වෙන්නේ’ කියලා. ඔහු තුල හැම තිස්සේම නීවරණ වලට ආහාර සැපයෙනවා. ආර්ය සත්‍යය අවබෝධය තියා, ඒ ගැන සිතුවිල්ලක්වත් උපදින්නේ නෑ. ඒ නිසා ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමැත්තෙන් වාසය කරන්න.

ආර්ය සත්‍යය අවබෝධය මේ ලෝකයේ මිහිරි දෙයක් උපදවලා දෙනවා. මේ සසර ගමන තුල කිසියම් ම කිසි කලක උපදවාගන්ට බැරි වුණ, අතිශය සුවපහසුව උපදවලා දෙනවා ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයෙන්. ඒක මේ මිනිස්සු දාහක් එක්ක කතා කරලා ලබන සැපයට වඩා බලවත්. මේ මිනිස්සුත් එක්ක කතා කර කර, මිනිස්සු දිහා බල බලා සතුටු වීම, අසූචි වළඳන්නා වගේ එකක්. පිරිසෙන් සතුටු වීම (යසස්) කියන දේ “අසූචි සැප” කියලයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කළේ. ජනයා පිරිවරාගෙන වාසයේ සතුටක් තියෙනවා නේද? සැපක් තියෙනවා, යසස තියෙනවා. ඒ සැප, අසූචි සැප විදියටයි පෙන්වන්නේ. එතකොට ධර්මය දන්න කෙනා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වර්ණනා නොකරන දේකට කැමති වෙන්නේ නෑ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වර්ණනා කළේ ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයෙන් උපදවන සැප සොම්නස යි.

තමන් තුල දුක තේරුම් ගන්ට තේරුම් ගන්ට, කුමක්ද ඉපදෙන ධර්මය? ශ‍්‍රද්ධාව ඉපදෙනවා. ශ‍්‍රද්ධාව ඉපදුන කෙනා තුල ප‍්‍රබෝධය හටගන්නවා. ඒක ධර්මතාවයක්. නිරන්තරයෙන් ශ‍්‍රද්ධාව අප තුල හටගන්නවා නම් නිරන්තරයෙන් ප‍්‍රබෝධය ඇති වෙලා. ඒකට කියනවා “ප‍්‍රමුදිතභාවය” කියලා. ඔහුට මේ ලෝකය ම අමතක කරලා තමන්ගේ ජීවිතේට නැඹුරු වූ සිතින් ඉන්ට පුළුවන් කලක් එනවා. තමා තුලට නැඹුරු වී වාසය කරන කෙනා ලෝකයට නැඹුරු වෙන්නේ නෑ. නැති බැදීම් හටගන්නේ නෑ. තිබුණු බැඳීම් වර්ධනය වෙන්නේ නෑ. නැති අමනාපකම් හටගන්නේ නෑ. තිබුණු අමනාපකම් වැඩි වෙන්නේ නෑ.

මේ විදියට තමන්ගේ ජීවිතයට නැඹුරුවෙලා ඉන්න කොට දුක තේරුම් ගන්ටත් පුළුවන්. දුකේ හටගැනීමත් තේරුම් ගන්ට පුළුවන්. යම් කලකදී රාගය සිතේ තියන කොට ‘දැන් මගේ සිතේ රාගය තියෙනවා’ කියලා තේරෙන කලක් එනවා. ඇයි තමන්ගේ ජීවිතේට නැඹුරු වෙලා ඉන්නේ එයා. රාගය නැතිකොට එයාට තේරෙනවා ‘දැන් මගේ සිතේ රාගය නෑ’ කියලා. නොතිබූ රාගය හටගන්න කොට තේරෙනවා ‘නොතිබූ රාගය හටගන්නවා’ කියලා. ඒ වගේ සිහිනුවණින් ඉන්න කෙනා කල් ඇතුව ම දන්නවා රාගය කියන්නේ දුකේ හටගැනීම කියලා. එතකොට තමන්ගේ සිතේ රාගය තියෙන කොට, නැවත හටගන්න කොට එයා කැමති ද? කැමති වෙන්නේ නෑ. ඇයි ඒ? එයා කල් ඇතිව දන්නවා දුකේ හට ගැනීම මෙයයි කියලා.

එයා රාගය ගැන භයෙන් වාසය කරන්නේ. රාගයේ නැතිවීමට කැමතියි. දැක්කද දුකත්, දුකේ හටගැනීමත් තේරුම් ගන්න කෙනා, දුකේ නැතිවීමට කැමති වෙන හැටි. ඔහු සීලයට කැමති වෙනවා. ඇයි? සීලය කියලා කියන්නේ දුකේ හටගැනීම නැති කිරීමට පුරුදු විය යුතු දේ. සීලයෙන් තොරව මෙලොව සැප, පරලොව සැප, නිවන් සැප කිසිවක් නෑ. ඒ නිසා එයා සීලයට කැමතියි. සීලයට කැමති කෙනා කුමකටද කැමති වෙන්නේ? සීලය පරිපූර්ණ කරගන්ට කැමතියි. සීලය පරිපූර්ණ කරගන්ට කැමති කෙනා, වත්පිළිවෙත් කරන්ට කැමතියි. එයා දන්නවා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙන්වාදෙන ධර්මය. සීලය පිරෙන්නේ වත පිරීමෙන් කියලා එයා දන්නවා. එයා සතුටු සිතින් යුක්තව වත්පිළිවෙත් කරන්ට කැමති වෙනවා. ඒ මොකක් සඳහා ද? සීලය පරිපූර්ණ කරගැනීම පිණිස. සීලය පරිපූර්ණ කරගැනීම, දුකේ හටගැනීම ප‍්‍රහාණය කරගැනීම පිණිසයි. ඇයි දුකේ හටගැනීම ප‍්‍රහාණය කරගන්නේ? දුකේ නැතිවීම සාක්‍ෂාත් කරගන්ට, නිවන අවබෝධ කරගන්ට.

මේ විදියට සිල් පිරෙන කෙනාගේ සිත පසුතැවෙන්නේ නෑ. සිත පිරිසිදුයි. පිරිසිදු සිතින් යුක්තව ආර්ය සත්‍යය තේරුම් ගන්න කෙනා තුල, යම් කලක ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳ අවබෝධ ඤාණය ඉපදෙනවා. එදාට සක්කාය දිට්ඨිය, විචිකිච්ඡා, සීලබ්බත පරාමාස ප‍්‍රහාණය වෙනවා. ඒක එයා දන්නවා. ඒක සිහිනුුවණින් යුක්තව කටයුතු කරන කෙනාට සිද්ධ වෙන දෙයක්. ඔහු යම් කලක ඒකාන්තයෙන් ම නිවන අවබෝධ කරනවා. ඒ නිසා නිතර සිහිනුවණ පවත්වමින් ආර්ය සත්‍යය අවබෝධයට කැමති සිතින් වාසය කරන්න. සියළු දෙනාට උතුම් නිවන අවබෝධ වේවා!

– පූජ්‍ය නාවලපිටියේ අරියවංශ ස්වාමීන් වහන්සේ

සියලු දානයන් අතර ධර්ම දානය උතුම් වන්නේය!

Facebook මඟින් share කරන්න
Twitter වෙතින් බෙදාහරින්න
Email එකක් විදියට යවන්න
WhatsApp මඟින් මිතුරන්ට යවන්න