අකුසල් දුරු කරගන්ට කැමති වෙමු
අපි ප්රත්යවේක්ෂා කරමු – 6
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙන්වා දෙනවා කුසල් ධර්මයන් පිළිබඳව සොයා බැලීම, ‘ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම’ කුසල් ධර්මයන් දියුණු කරගැනීම පිණිස බොහෝ උපකාර වන දෙයක් කියලා. යමෙකුට තමන්ගේ හිතේ ස්වභාවය හොයලා බලන්ට තේරෙන්නේ නැත්නම්, එය පුරුදු වෙලා නැත්නම් එයාට ධර්මයේ පිහිටක් ලබාගන්ට බෑ. ධර්මය හුරු කරගන්ට බෑ.
අකුසල් වලින් තමාගේ සිත යටවෙලා තියෙනවා ද, අකුසලයන්ගෙන් තමාගේ සිත යටවෙලා නැද්ද කියලා සොයා බලනවා නම් එයා සිහියෙන් නේද වාසය කරන්නේ? ඒ විදිහට කල්පනා කරන කෙනෙක් පිරිසක් සමඟ වාසය කරන කොට අර්බුද ඇති වෙයි ද? අනවශ්‍ය විදියට කථා කර කර ඉන්න ස්වභාවයන්, අමනාපකම් තියෙයි ද? නෑ. ඇයි ඒ? ඔහු තමාගේ ස්වභාවය තමන් ම හොයා බලමින් ඉන්නවා. තමන්ගේ සිත ගැන තමන් සෝදිසියෙන් ඉන්නවා. තමාගේ ජීවිතයට නැඹුරු වෙලා වාසය කරනවා. බාහිර දෙයක් ගැන අනවශ්‍ය විදියට හිතන්ට කාලයක් නෑ. ‘අරයා මෙහෙම කිව්වා. මෙයා මෙහෙම කිව්වා’ කියලා බාහිර දේවල් ගැන හිතන්ට එයාට කාලයක් තියෙනවා ද? නෑ. එයා තමාගේ ජීවිතයට නැඹුරු වෙලයි වාසය කරන්නේ.
මේ විදියට ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම අපට කරන්ට පුළුවන් නේද? මේක වෙන කෙනෙකුට කරලා දෙන්ට පුළුවන් ද? තමාගේ හිතේ තියෙන ස්වභාවය තව කෙනෙකුට පෙන්වන්ට පුළුවන් ද? බෑ. කවුද කළ යුත්තේ? තමා ම කළ යුතුයි. කවදා සිට ද මේ ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම පටන්ගත යුත්තේ? මේ මොහොතේ පටන් කළ යුතුයි. ඒ ඒ මොහොතේ කළ යුතුයි. නිරන්තරයෙන් කළ යුතුයි.
මෙය අපි නොකර ඉන්නවා නම් නොකර ඉන්ට තියෙන්නේ තද නින්දේ දී විතරයි. අනික් හැම වෙලාවකදී ම තමාගේ ස්වභාවය තමා තේරුම් ගනිමින් වාසය කළ යුතුයි.
තමාගේ ස්වභාවය තමා තේරුම් ගනිමින් වාසය කරනවා නම් එයාට ධර්මයට පිවිසෙන්ට පුළුවන්කමක් තියෙනවා. එයාට පිරිසක් සමඟ අපහසුවක් නැතුව වාසය කරන්ට පුළුවන්. ඇයි? එයාට කරන්ට කටයුත්තක් තියෙනවා. හැබැයි එයාට සිහිය උපදවා ගන්ට බැරිව යන වෙලාවක් එනවා. එයාට තෝරා බේරා ගන්ට බැරිව යන අවස්ථාවන් එනවා. එයාගේ දහම් දැනුම ප‍්‍රමාණවත් නොවෙන කලක් එනවා. එතකොට එයාට උපකාරය පිණිස සිටින්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා පමණයි. කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුර බහුල වශයෙන් තිබිය යුතු ම යි. එහෙනම් මේ ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම් අපි නිතර ම කළ යුත්තේ කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුරේ සිටිමින් ම යි. ඒ දෙක වරද්ද ගන්ට එපා.
කෙනෙක් හිතන්ට පුළුවන් ‘දැන් ඉතින් මට ලේසියි. මට තියෙන්නේ මේ ප්රත්යවේක්ෂා කර කර ඉන්න එක නේද?’ කියලා. ‘දැන් මොකට ද තව කෙනෙක්’ කියලා. නෑ, කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුර වුවමනා ම යි. කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුරේ දී තමයි එයාට දහම් දැනුම ලැබෙන්නේ. නොදත් ධර්මය දැනගන්ට ලැබෙන්නේ. ධර්මය ඒ ඒ තැන දී හුරු කරගත යුතු ආකාරය කියා දෙන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා. මඟ පෙන්වන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා. තමාට තේරෙන්නේ නැත්නම්, තමා සිතිය යුතු රටාව කියා දෙන්නේ, නිවන් මඟ ගමන් කළ යුතු විදිය කියා දෙන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා. සිහිය උපදවා දෙන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා. වීරිය උපද්දවා දෙන්ට කටයුතු කරන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍රයා. විශේෂයෙන් සිහිය උපද්දලා දෙන්ට කල්‍යාණ මිත‍්‍රයාගේ උපකාරය වුවමනා කරනවා. නොදත් ධර්මය අහන්ට ලැබෙන්නේ, දැනගත් ධර්මය පිරිසිදු කරගන්ට ලැබෙන්නේ කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුරින්. ඒ නිසා හොඳින් මතක තියාගන්න, කල්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුරේ ඉඳගෙන තමාගේ සිත තමා ම ප්රත්යවේක්ෂා කරනවා නම් එයාට කුසල් ධර්මයන් වල හොඳ දියුණුවක් ඇති කරගන්ට පුළුවන්කම තියෙනවා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අපට පෙන්වා දෙනවා, තමාගේ සිතේ තියෙන ස්වභාවය යම් කෙනෙක් නුවණින් කල්පනා කරන කොට එයාට තේරුණොත් ‘මගේ සිත බහුල වශයෙන්, බොහෝ වේලාවට දැඩි ආශාවෙන් යටවෙලා තිබෙන්නේ. දැඩි තරහෙන් යටවෙලා තිබෙන්නේ. කම්මැලිකමින්, අලසකමින් යටවෙලා තියෙනවා. කායික දුබලතාවයන්ගෙන් මගේ හිත යට වෙලා තිබෙන්නේ’ කියලා, ඔහුට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කරනවා “ඒ අකුසලයන් දුරු කරගැනීම පිණිස මහත් වූ කැමැත්තක් උපදවාගෙන වාසය කරන්න” කියලා. ඒ විදියට කැමැත්ත උපදවාගෙන, වීරිය ඇති කරගෙන, ඒ අකුසලයන් දුරු කරගන්ට කල්පනා කරන්න කියලා අපට කියා දෙනවා.
යම් කෙනෙක් ඒ විදියට ප්රත්යවේක්ෂා කරනකොට තේරෙනවා නම් ‘මගේ හිත බහුල වශයෙන් දැඩි ආශාවට යට වෙලා නෑ. මගේ හිත බොහෝ වෙලාවක් දැඩි තරහෙන් යට වෙලා නෑ. කම්මැලිකමෙන්, ථීනමිද්ධයෙන් මගේ හිත යට වෙලා නෑ. කුසීතකමින් මගේ හිත යට වෙලා නෑ. කායික අපහසුතා වලින් මම පීඩා විඳින්නේ නෑ’ මේ විදියට යම් කෙනෙකුට තේරෙනවා නම්, ඔහුට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අනුශාසනා කරනවා “මේ උපදවා ගත්තා වූ යම් කුසල් ධර්මයන් තියෙනවා නම්, ඒ කුසල් වල පිහිටලා ආශ‍්‍රව ක්ෂය කරගැනීම දක්වා වීරිය කරන්ට මහන්සි වෙන්න, කැමති වෙන්න” කියලා.
මේ ධර්මය පුරුදු කරගත්තොත් අපට භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සැබෑ ම ශ‍්‍රාවකත්වයක් ඇති කරගන්ට පුළුවන්කම තිබෙනවා. එහෙනම් අපි ආරම්භයේ දී කුමක් ද අති කරගත යුතු දේ? ‘මම කුසල් ධර්මයන් වල දියුණුවට කැමති වෙන්ට ඕනෑ’ කියන අදහස ඇති කරගන්න. මොනවාද ඒ දියුණු කළ යුතු කුසල් ධර්මයන්? ශ‍්‍රද්ධාව, සීලය, ශ‍්‍රැතය, ත්‍යාගය, ප‍්‍රඥාව, පටිභානය. මේ කුසල ධර්මයන් වල දියුණුවට අපි කැමති වෙන්ට ඕන. ඒ කුසල ධර්මයන් වල දියුණුව කියන්නේ මොකක්ද, පිරිහීම කියන්නේ මොකක්ද, එක ම මට්ටමේ තියෙනවා කියන්නේ මොකක්ද කියලා දැන් අපි දන්නවා. ඒ කුසල ධර්මයන් වල පිරිහීමට හෝ එකම මට්ටමේ තිබීමට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කැමති නෑ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කැමති කුසල ධර්මයන් වල වැඩි දියුණු වීමකට යි. වර්ධනය වීමකට යි. එහෙනම් අපිත් එයට කැමති වෙන්ට ඕන.
ඒ කුසල් ධර්මයන් වැඩිදියුණු වීමේ රටාව කොහොමද සිදු වෙන්නේ කියන කාරණාව තමයි මේ කියා දෙන්නේ. කොහොමද මේ කුසල ධර්මයන් වැඩි දියුණු වෙන්නේ? ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම තුල යි. තමාගේ සිත දකින ක‍්‍රමවේදය පුරුදු වීමෙන් තමයි කුසල ධර්මයන් වැඩි දියුණු කරගන්ට පුළුවන්කම තියෙන්නේ. ඒ කාරණාව අපි හොඳින් ඉගෙනගන්ට ඕන. හොඳින් ඉගෙනගත්තොත් අපට ඒ ධර්මය පුරුදු කරගන්ට පුළුවන්කම තිබෙනවා. ඒ නිසා මෙතෙක් ඉගෙනගත්ත මේ කාරණා අපි කාටත් මේ ජීවිතය අතිශයින් ම භාග්‍යසම්පන්න කරගන්ට උපකාර වේවි. මේ ඉගෙනගන්නා කරුණු අද ට පමණක් නෙවෙයි, ආශ‍්‍රව ක්ෂය වන තෙක් උපකාරය පිණිස පවතිනවා. ඒ නිසා මේ ධර්මය අද කියවලා අමතක කරගන්ට එපා.
මේ ධර්මය ඔබ කාගේත් ජීවිත පරිපූර්ණ වූ සැපයක් කරා දියුණු කරගැනීම පිණිස බලවත් සේ උපකාර වේවා!
(අපි ප්රත්යවේක්ෂා කරමු – 6 වන කොටස)
– පූජ්‍ය නාවලපිටියේ අරියවංශ ස්වාමීන් වහන්සේ
