තෙරුවන් කෙරෙහි අචලප‍්‍රසාදයට පත්වෙමු
සදහම් ලිපිය
අපි බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවකයින් විදියට බුදුරජාණන් වහන්සේ කෙරෙහි නැඹුරු වූ සිතින් වාසය කරන්ට ඕනැ. බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ ලෝකය අවබෝධ කළා. මේ ලෝකයේ පරම සත්‍යය අවබෝධ කළා. උන්වහන්සේට සැඟවුනු රහසක් තිබුණේ නෑ. මේ ලෝකයේ කිසිවෙකුට වෙනස් කරන්ට බැරි ඒ තියුණු ප‍්‍රඥාව උන්වහන්සේ උපදවා ගත්තා. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දෙවියන්ගේත් මිනිසුන්ගේත් යහපත උදෙසා සිංහ රාජයෙක් වගේ සිංහ නාදය පැවැත්වුවා. උන්වහන්සේ මිත්‍යාදෘෂ්ටික කඩමාලු ඉරා දැම්මා. කිසිවෙකුටත් වෙනස් කරන්ට බැරි ඒ පරම සත්‍යය විවෘත කරලා පෙන්නුවා.
උන්වහන්සේ කිසිවෙකුට භය වුණේ නෑ. උන්වහන්සේ කිසිවෙකුට අනර්ථය කළේ නෑ. උන්වහන්සේට සැකයක් තිබුණේ නෑ. උන්වහන්සේ අවබෝධ නොකළ දෙයක් තිබුණේ නෑ. ‘මේ දේ අවබෝධ කළ යුතුයි’ කියලා තව දෙයක් ඉතිරි වෙලා තිබුණේ නෑ. විවෘත නොවූ දෙයක් තිබුණේ නෑ.
උන්වහන්සේ දෙවියන්ගේත් මිනිසුන්ගේත් සියලු යහපත උදෙසා අවබෝධ කළ යුතු, සැප උපදවාගත හැකි සියලු දේ අප උදෙසා දායාද කළා. බොහෝ කලක් ගෞතම බුද්ධ ශාසනය පවතින ආකාරයට ස්ථාපිත කළා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවකයින්, ඒ ශාසනය මෙතෙක් කල් සුරක්ෂිතව පවත්වාගෙන ආවා. නමුත් හීන අදහස් වලට යටවුණ යමෙක් හිටියා නම් ඔවුන් මේ සාසනයට අයහපත කළා. ඒ නිසා කිසි කලෙකත් ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අතිශය කැපකිරීමකින් ගොඩ නගපු බුද්ධ සාසනය කෙළෙසෙන දේවල් නොකළ යුතුයි. අපි ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් ඒ සම්බුදු සසුන සුරකින්ට කල්පනා කළ යුතුයි. ලාමක හැඟීම් වලට කිසිසේත් යට වෙන්ට දෙන්න එපා. ඔබට තිබිය යුතුයි ඔබගේ ජීවිතය ගැන ම වගකීමක්. ධර්මයට අනුව තමන්ගේ ජීවිතය දියුණු කරගන්ට තියුණු කැමැත්තක් තිබිය යුතුයි. ඔබ කෙරෙහි ම ආදරයක් තිබිය යුතුයි. ලෝකයා කෙරෙහි අනුකම්පාවක් තිබිය යුතුයි. දෙවියන් මිනිසුන් කෙරෙහි සැබෑ ම අනුකම්පාවක් තිබිය යුතුයි. ලාමක අනුකම්පාවට, ආදරයට ගොදුරු වෙන්ට එපා. ලාමක මිත්‍යා සෙනෙහස, මිත්‍යා ආදරයට රැවටෙන්ට එපා. ඔබ සැබෑ ම අනුකම්පාව, සැබෑ ම ආදරය හඳුනාගන්ට ඕන. එවිට බුදු සසුන සුරක්ෂිත වෙනවා.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේට අනුශාසනා කරනවා, “ඔබ යමෙකුට ආදරේ නම්, කරුණාව දක්වනවා නම්, අහයි කියලා හිතෙනවා නම්, ඔහු කරුණු තුනක් මත සමාදන් කරන්ට” කියලා. ඒ තමයි, බුදුරජාණන් වහන්සේ කෙරෙහි නොසෙල්වෙන ප‍්‍රසාදය ඇති කිරීම. ධර්මරත්නය කෙරෙහි නොසෙල්වෙන ප‍්‍රසාදය ඇති කිරීම. සංඝරත්නය කෙරෙහි නොසෙල්වෙන ප‍්‍රසාදය ඇති කිරීම. ඒ විදියට තෙරුවන් කෙරෙහි අචලප‍්‍රසාදය යම් කෙනෙකුට ඉපදුණොත් පඨවි, ආපෝ, තේජෝ, වායෝ කියන සතර මහා ධාතූන් වෙනස් වෙලා ගියත්, ඒ තෙරුවන් කෙරෙහි පැහැදුන කෙනා සතර අපායෙන් නිදහස් කියන කරුණින් වෙනස් වෙන්නේ නෑ. ඔහු සතර අපායෙන් නිදහස් කියලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කළා.
එහෙනම් අපි යමෙකුට ආදරේ නම්, යමෙකුට කරුණාව දක්වනවා නම් කළයුතු දේ තමයි එයා තෙරුවන් කෙරෙහි පිහිටුවීම. යම් කෙනෙක්ව තෙරුවන් කෙරෙහි සමාදන් කරවන්ට, පිහිටුවන්ට නම් අපි තෙරුවන් කෙරෙහි පිහිටා සිටින්ට ඕන නේද? අපි තෙරුවන් කෙරෙහි නොපිහිටා තව කෙනෙක් තෙරුවන් කෙරෙහි පිහිටුවන්ට අපිට බෑ.
තෙරුවන් කෙරෙහි පිහිටන්ට නම් අපි ඒ තෙරුවන්ගේ පරම ගම්භීර බව, ශ්‍රේෂ්ඨ බව තේරුම් ගත යුතුයි. මේ ලෝකයේ සියල්ල අභිබවා අග‍්‍ර වන්නේ බුදුරජාණන් වහන්සේ කියලා අපට තේරෙන්ට ඕන. මේ ලෝකයේ සියල්ල අභිබවා අග‍්‍ර වන්නේ ඒ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අවබෝධය (ධර්ම රත්නය) කියලා අපට තේරෙන්ට ඕන. මේ ලෝකයේ අග‍්‍ර වන්නේ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවක සඟරුවන කියලා අපට තේරෙන්ට ඕන.
සාමාන්‍ය මනුෂ්‍යයා හිතන විදියට, ‘මේ ඇස තමයි වටින්නේ. ඇසට පේන රූපය තමයි වටින්නේ. එයින් තමයි මම සතුටු වෙන්නේ. එයමයි සතුට උපද්දන්නේ’ කියලා අපි කල්පනා කළොත් ලෝකයේ පරම ගම්භීර දේට පහදින්නේ නෑ. ‘ඇසයි, ඇසට පෙනෙන රූපයයි වටින්නේ, එයයි මට සතුට උපදවන්නේ’ කියලා යම් කෙනෙක් කල්පනා කළොත්, එයා පරම ගම්භීර දේ හඳුනාගෙන නෑ. ‘කනට ඇහෙන ශබ්දයෙන් මම සතුටු වෙන්නේ, නාසයට දැනෙන ගඳ සුවඳින් මම සතුටු වෙන්නේ, දිවට දැනෙන රසයෙන් මම සතුටු වෙන්නේ, කයට දැනෙන පහසින් මම සතුටු වෙන්නේ, හිතට හිතෙන අරමුණු වලින් මම සතුටු වෙන්නේ’ ආදී වශයෙන් ඇස, කන, නාසය, දිව, කය, සිත, රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, පහස, අරමුණු මේ ආදී දෙයින් තමන් සතුටු වෙන්නේ කියලා කල්පනා කළොත්, එයයි වටින්නේ කියලා යම් කෙනෙක් කල්පනා කළොත්, එයා ලෝකයේ පරම ගම්භීර දේට පැහැදිලා නෑ.
වටිනා දේට කියලා හීන දේට පැහැදිලා. සැප උපදවන දේ කියලා දුක් උපදවන දේට පැහැදිලා. මිහිරි පහස කියලා කඩු පහරට රැවටිලා. මිහිරි රස කියලා විසට රැවටිලා. මිහිරි පහස කියලා ගින්නට රැවටිලා. ඉතින් ඒ විදියට කඩු පහරට රැවටුනා ම, විසට රැවටුනා ම, ගින්නට රැවටුනා ම, එයාට විඳින්ට වෙන්නේ මොනවාද?
කඩු පහරට රැවටුන කෙනාට, එයින් උපදින දුක විඳින්ට වෙනවා. ගින්නට රැවටුන කෙනාට ඒ ගින්නේ පිච්චෙන්ට වෙනවා. ඒ නිසා ඒ විදියේ මුලාවකට පත් වෙන්ට එපා. මේ ඇස කියන්නේ අපට සැප උපදවන දෙයක් නෙවෙයි. ඇසට පේන රූපය සැප උපදවන්නේ නෑ. කන අපට සැප උපදවන්නේ නැ. කනට ඇසෙන ශබ්දය සැප උපදවන්නේ නෑ. නාසය අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. නාසයට දැනෙන ගඳ සුවඳ අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. දිව අපට සැප උදවන්නේ නෑ. දිවට දැනෙන රස අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. කය අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. කයට දැනෙන පහස අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. සිත අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. සිතට දැනෙන අරමුණු අපට සැප උපදවන්නේ නෑ. ඒ දේවල් අපේ මිතුරෝ නෙවෙයි. මිතුරු වේශයෙන් ඉඳලා දුක් උපදවන්ට උදව් වෙන දේවල්.
මේ ඇස, කන, නාසය, දිව, කය, සිත, රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, පහස, අරමුණු ගැන යම් අවබෝධ ඤාණයක් තිබෙනවා නම් එයයි අපට වටින්නේ. මේ ලෝකය ගැන පරිපූර්ණව අවබෝධ කළේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ. එහි යථා ස්වභාවය ලොවට ඉස්මතු කළේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ. ඒ පිරිපුන් ගම්භීර අවබෝධය ප‍්‍රකාශ වෙන්නේ, මේ ලෝකයේ පරම සත්‍යය ප‍්‍රකාශ වන ආර්ය සත්‍යය තුලයි. චතුරාර්ය සත්‍යය ප‍්‍රකාශිත ධර්මය තුල තමයි ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පරම ගම්භීර අවබෝධය ප‍්‍රකාශ වෙන්නේ.
ඒ නිසා භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පරම ගම්භීර අවබෝධය ගැන කියාදෙන, භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ විශ්මිත වූ අවබෝධය ගැන පෙන්වා දෙන, ඒ පරම ගම්භීර ධර්මය වන චතුරාර්ය සත්‍යය ප‍්‍රකාශිත ධර්මය ඉගෙන ගන්න. ඒ ධර්මය සත්‍යය සේ පිළිගන්න. ඒ ධර්මය ජීවිතයට යහපත උදා කරදෙන දෙයක් විදියට පිළිගන්න. ඒ ධර්මය අදහාගන්න. මෙය ම යි සත්‍යය කියලා තේරුම් ගන්න. මෙය ම යි සත්‍යය කියලා පිළිගන්න. මෙය ම යි සත්‍යය කියලා දරාගන්න. දුක්ඛාර්ය සත්‍යය, දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය, දුක්ඛ නිරෝධ ආර්ය සත්‍යය, දුක්ඛ නිරෝධගාමිනීපටිපදා ආර්ය සත්‍යයෙන් පිට ආර්ය සත්‍යයක් නෑ කියලා පිළිගන්න. මේ ආර්ය සත්‍යය ලෝකයේ පරම ගම්භීර සත්‍යය කියලා පිළිගන්න. දෙවියන්, බඹුන්, මරුන්, සහිත මේ ලෝකයේ කිසිවෙකුටත් වෙනස් කළ නොහැකි පරම සත්‍යය එයයි කියලා පිළිගන්න.
ඒ විදියට පරම සත්‍යය පිළිගත්තොත් එයා පිළිගන්නේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ අවබෝධය යි. ඔහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ අවබෝධය අදහාගත්ත කෙනා බවට පත්වෙනවා. ඒ මොහොතේ පටන් එයා ජව සම්පන්න කෙනෙක්. උපන් ජවයක් තියෙන කෙනෙක්. එයා ධර්මය පිළිගත්තා. ධර්මය දරාගත්තා. එපමණකින් එයා ජව සම්පන්නයි. ජවයෙන් යුක්තයි. එයා ඒ ධර්මය පුරුදු කරන්නා වූ පිරිස පිළිගත්තා. එයා ජව සම්පන්නයි. එබදු ජව සම්පන්න කෙනා ජීව මානයි. සජීවියි. එයා සිතින් කයින් බිඳවැටෙන්නේ නෑ.
අසත්‍ය දේ බිඳවැටෙනවා. සත්‍යය බිඳවැටෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා ඔබ මේ ලෝකයේ පරම සත්‍යය වන චතුරාර්ය සත්‍යයට පහදින්න. ඒ ධර්මය ප‍්‍රකාශ කල විවෘත කළ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අවබෝධයට පහදින්න. එතකොට ඔබ ජව සම්පන්න කෙනෙක්. ඔබ ජීවමාන කෙනෙක්. ඔබ තුල උපන් ජවයක් තිබෙනවා. ඔබ බල සම්පන්න කෙනෙක්.
එබඳු ජවයකින්, බලයකින් ඔබ වාසය කළොත් ඔබ ඇසට රැවටෙන්නේ නෑ, ඇසට පෙනෙන රූපයට රැවටෙන්නේ නෑ. කනට රැවටෙන්නේ නෑ, කනට ඇසෙන ශබ්දයට රැවටෙන්නේ නෑ. නාසයට රැවටෙන්නේ නෑ, නාසයට දැනෙන ගඳ සුවඳට රැවටෙන්නේ නෑ. දිවට, රසයට, කයට, පහසට, සිතට, අරමුණු වලට රැවටෙන්නේ නෑ. මුලාවෙන්නේ නෑ. වසඟ වෙන්නේ නෑ. ඒ මුලාව බැහැර කරන්ට ඔබට ශක්තිය තියෙනවා. ඔබ ඔබ කෙරෙහි උපන් ආදරයකින්, ඔබ ඔබගේ ජීවිතය දියුණු කරගත්ත කෙනෙක් බවට පත්වෙනවා. ඔබ ඔබ තුල රැකවරණය උපදවාගත්ත කෙනෙක් බවට පත්වෙනවා.
ඒ විදියට රැකුණොත්, ඔබ අන් අයට උපකාර නොකර ඉන්නේ නෑ. ඔබ ආරක්ෂා වුණොත්, අන් අය අනාරක්ෂිතයි කියලා ඔබට තේරෙනවා. ඔබ අනාරක්ෂිතව හිටියොත්, අන් අය අනාරක්ෂිතයි කියලා ඔබට තේරෙන්නේ නෑ. අන් අයට උපකාර කරන්ටත් ඔබට බෑ. නමුත් තෙරුවන් කෙරෙහි තියුණු, බලවත්, නොසෙල්වෙන පැහැදීමක් උපදවා ගත්තොත් ඔබ ආරක්ෂිතයි. ඔබ ආරක්ෂිත වූ සැණින්, අන් අයට ආරක්ෂාව උපදවලා දෙන්ට හැකියාව උපදිනවා. එවිට ඔබ මේ ලෝකයට සැබෑ ම උපකාරය කරන ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ උතුම් ශ‍්‍රාවකයින් බවට පත්වෙනවා.
අපි ඔබට හදවතින් ම සෙත් පතනවා, මේ ලෝකයට සැබෑ ම උපකාරය සළසාලන ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ උතුම් ශ‍්‍රාවකයින් බවට පත්වෙන්ට භාග්‍ය උදාවේවා!
– පූජ්‍ය නාවලපිටියේ අරියවංශ ස්වාමීන් වහන්සේගේ සදහම් අනුශාසනාවක් ඇසුරිනි.
