03. ප‍්‍රත්‍යවේක්ෂාව තුලින් දියුණු වන දහම් මග
ප්රත්යවේක්ෂා කරන්ට දන්න කෙනාට, ඒ සඳහා දක්ෂ කෙනාට සෝතාපත්ති අංග ජීවිතයට බද්ධ කරගන්ට වාසනාවක් ඉපදෙනවා. ඒ තමයි, කළ්‍යාණ මිත‍්‍ර ඇසුර, සද්ධර්ම ශ‍්‍රවණය, යෝනිසෝමනසිකාරය, ධම්මානුධම්ම පටිපදාව. ඒවා ජීවිතයට සමීප වීම තමයි ප්රත්යවේක්ෂා කරන්ට දක්ෂ කෙනාට ලැබෙන ලොකුම ලාභය.
02. නොපිරිහෙන කෙනෙක් වෙන්ට නම්
එයා හිතනවා ‘මම සීලයට ආවා. නමුත් මට මුකුත් ප‍්‍රතිඵලයක් නෑනේ’ කියලා. ‘මට පින් නෑනේ’ කියනවා. එයා සසඳලා බලන්නේ නෑ ‘දුස්සීල බව නිසා ලැබෙන දුක් සහිත විපාක මට දැන් නෑනේ’ කියලා. ‘සිල්වත් බවේ ආනිශංස මට ලැබෙනවා’ කියලා සසඳලා බලන්නේ නෑ.
01. විමුක්ති සිත ප්රත්යවේක්ෂා කරමු
ප්රත්යවේක්ෂා කිරීම කියන දේ කරන්ට දන්නේ නැත්නම්, ඒ දේ තේරෙන්නේ නැත්නම්, කරගන්ට බැරි නම්, භාවනාවකින් සාර්ථක ප‍්‍රතිඵලයක් ලබාගන්ට බෑ. ධර්මය ඉගෙන ගෙන එයින් ප‍්‍රතිඵලයක් ලබා ගන්ටත් බෑ. පිනක් දහමක් කරලා එයින් සාර්ථක ප‍්‍රතිඵලයක් ලබා ගන්ටත් බෑ. සාමාන්‍ය එදිනෙදා කටයුක්තකින් හොඳ ප‍්‍රතිඵලයක් ලබා ගන්ටත් බෑ.
ධර්මයෙන් ලබන මහත් වූ සැපයට කැමති වෙන්න
ධර්මයෙන් බැහැර පුරුදු කරන වෙනත් ඕනෑම දේකින් පරිපූර්ණ සැපක් ලබන්ට බෑ. ඒ සැප ඉතාම සුළු, නොවටිනා දෙයක්. නොවටින්ට හේතුව තමයි, ඒ සැප දුකින් අවසන් වෙනවා. ධර්මයෙන් බැහැර, කරන කියන දේ තුලින් අපි සැප සම්පත් හොයාගෙන යද්දී, නොයෙකුත් අවුල්, වියවුල්, ප‍්‍රශ්න, අර්බුද, චිත්ත පීඩා වලට බහුල වශයෙන් ගොදුරු වෙන්ට සිද්ධ වෙනවා. ඒවායින් බේරෙන්ට බෑ.
තෙරුවන් කෙරෙහි අචලප‍්‍රසාදයට පත්වෙමු
අසත්‍ය දේ බිඳවැටෙනවා. සත්‍යය බිඳවැටෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා ඔබ මේ ලෝකයේ පරම සත්‍යය වන චතුරාර්ය සත්‍යයට පහදින්න. ඒ ධර්මය ප‍්‍රකාශ කල විවෘත කළ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අවබෝධයට පහදින්න. එතකොට ඔබ ජව සම්පන්න කෙනෙක්. ඔබ ජීවමාන කෙනෙක්. ඔබ තුල උපන් ජවයක් තිබෙනවා. ඔබ බල සම්පන්න කෙනෙක්.
දෛනික කටයුතු කරමින් ම අකුසල විතර්ක බැහැර කරමු
සේඛ බල පුරුදු කරන කෙනා සිතට අකුසලයක් ආවා ම, අකුසලයට ඉඩ දෙන්නේ නෑ. ‘මම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවකයෙක්. තෙරුවන් සරණ ගිය කෙනෙක්. මං වගේ කෙනෙකුට මේ හීන දේ සුදුසු නෑ’ කියලා ලැජ්ජාව උපදවා ගන්නවා. විපාකයට භය උපදවා ගන්නවා.
ධර්මාවබෝධයට පමා නොවෙමු
යමෙක් ඉතාම සතුටින් සොම්නසින් වාසය කරනවා නම්, අඬන්නේ වැළපෙන්නේ නැතිව වාසය කරනවා නම්, භය ශෝකය බැහැර කරලා නිර්භයව වාසය කරනවා නම්, සැක සංකා බැහැර කරලා නිසැකව වාසය කරනවා නම්, ඒ ආර්ය සත්‍යය අවබෝධ කළ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවක පිරිසයි.
ප‍්‍රමාද නොවී ශ්‍රේෂ්ඨ වූ නිරාමිස සැපයට පැමිණෙමු
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් දේශනා කොට වදාළ මේ දුර්ලභ ලාභයන් වන, බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පහළ වීම, ශ‍්‍රී සද්ධර්මයේ පහළ වීම, ආර්ය මහා සංඝරත්නයේ පහළ වීම, මිනිස් ජීවිතය ලැබීම, පැවිදි ජීවිතය ලැබීම ආදී කරුණු වල දුර්ලභ බව, ශ්‍රේෂ්ඨ බව තේරුම් ගන්න.
සීලය පරිපූර්ණ කරගනිමු
සීලය හොඳින් රකින කෙනාට පසුතැවෙන ස්වභාවය නැති වෙනවා. “මම දුෂ්චරිතය අතහැරියා. සුචරිතය පුරුදු කළා” කියලා සතුටු වෙන්ට පුළුවන් කම තියෙනවා. එලෙස පසුතැවෙන්නේ නැති කෙනාට සාර්ථකව භාවනා කරන්ට පුළුවන්.
ලැබුණු සුගති සම්පත් පිරිහෙන්ට දෙන්ට එපා
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කරන්නේ, “මැරෙන අයගෙන් නියපොත්තට ගත් පස් ටික වගේ ටික දෙනයි සුගතියකට එන්නේ. මහ පොළොවේ පස් වගේ ඉතා ම විශාල පිරිසක් දුගතියේ ඉපදෙනවා” කියලයි. එහෙනම් අපට ලැබිලා තියෙන තාවකාලික ආරක්ෂාව සුළුපටු නෑ. අසාමාන්‍ය විදියටයි අපි බේරිලා තියෙන්නේ.
